Sorun Çözme Yöntemi

Bir önceki yazımda sorun çözme yöntemi konusunda da ayrı bir yazı yazacağımı söylemiştim. O yazımda öğrenmeyi öğreniyorduk. Bu çok önemli bir kavramdı. İkinci konumuzda sorun çözme yöntemi konusunda olacaktı. Şimdi de bu konuya odaklanacağız. Yazı içerisinde bir miktar kendi tecrübemden, bir miktar da çeşitli kaynaklardan derlediğim sorun çözme yöntemi ile ilgili genel geçer kabul edilmiş yönlendirmelerden bahsedeceğim.

Hayat Bir Sorundur

Evet, hayat tam anlamıyla bir sorundur. Her dakika bir sorunu çözmeye odaklanmak zorundayız. Örneğin sabah telefonunuzun alarmı çaldığında aslında ortada bir sorun vardır. Uyanmak ya da uyanmamak. Zor uyanan insanlar için bu daha büyük bir sorundur. Bu sorunu çözmek için beynimizde yer alan nöronlar bir takım mantıksal düşünceleri bir araya getirir ve karar vermemize yardımcı olur. Sorun çözme yöntemi konusunda en etkili unsur nöronlardır. Nöronlar konusu psikiyatrinin kapsamına girer. O konuda daha bilimsel araştırmaları okumak fayda sağlayacaktır. Doğru kararları veren insanların beyinlerindeki serotonin ve dopamin miktarı çok yüksektir. 

Her Sorun Bu Kadar Kolay Değildir!

Alarm çaldığında yaşadığımız sorunu çözdük ve yataktan çıktık. Bizi başka bir sorun karşılar. Ne giyeceğiz? İşe nasıl gideceğiz? Hangi yolu ya da ulaşım aracını tercih edeceğiz? Bunun gibi birçok sorunu çözerek gitmemiz gereken yere gideriz. Eğer işe gidiyorsak daha büyük sorunlarla karşılaşacağımız bir arenaya girmişiz demektir. İş listemiz bir sorundur. Tüm gün boyunca iş listesindeki sorunları çözmek zorundayızdır. O gün içerisinde çözmeniz gereken 20 kalem iş olduğunu düşünün. Gözümüze büyük bir sorun gibi gelir!

Nereden Başlayacağımızı Bilmek Önemli!

Bazı insanlar iş yerindeki sorunları çözmekte daha maharetlidir. Sorunları tek tek çözerek kariyer basamaklarını tırmanırlar. Ancak bazıları bu sorunların altında ezildiği için sürekli olarak yerinde sayar. 

Sorunların altında ezilen insanların en büyük eksikliği o sorunu nasıl çözeceğini ve nereden başlayacaklarını bilmemeleridir. Kendinize uygun olabilecek bir sorun çözme yöntemi geliştiremediyseniz çözüme hızlı bir şekilde gidemezsiniz. İş listenizde biriken işler sizi ezer. Motivasyon kaybı yaşatır. Bir türlü başlayamazsınız. Ancak hepimiz biliriz ki çözemediğimiz sorunların üzerine her dakika yenileri eklenir. 

En Önemli Unsur Sorunun Ne Olduğunu Bilmektir!

Sorun çözme yöntemini uygulayabilmemiz için ilk ve en önemli unsur sorunun ne olduğunu bilmek ve hatta hatırlamaktır. Bilmediğimiz ve hatırlamadığımız bir sorun için hiçbir sorun çözme yöntemi yoktur! 

Bu konuda en önemli şey not almaktır. Evet not almak. Hemen hemen her şeyi. Not almaya tutkuyla bağlı olmaktır. İş listeniz (yani sorun listeniz) yazılı değilse hangi sorunları çözmeniz gerektiğini bilmezsiniz. Birçok konuda Üstad olarak gördüğüm Serdar Kuzuloğlu’nun not alma konusunda çok detaylı bilgiler aktardığı şu yazısını sizlere şiddetle tavsiye ederim;

https://www.mserdark.com/not-tutma-kulturu-ve-evernote/

Ben tutkuyla bağlı bir biçimde iş listeleri oluştururum. Hem de en ince ayrıntısına kadar. Örneğin iş listemde sadece “E-mailleri oku ve yanıtla” gibi basit bir madde olmaz. Bu maddenin alt başlıkları altında; “Şu kişiden gelen mail önemli!”, “Bu kişiye yanıt yazmadan önce şu kişiden bilgi al.”, “Bu kişinin mailini okuduktan sonra mutlaka telefon aç!” Gibi uyarıcı maddeler yer almaktadır. Belki delice ve gereksiz ayrıntıcı bir durum gibi gelecektir. Ancak uyguladığınız zaman ne kadar önemli olduğunu göreceksiniz. İş listenize detaylı not alacağınız birkaç dakika, o detayı unuttuğunuzda sorunu çözmek için harcayacağınız birkaç saatten çok daha önemsizdir!

Hiçbir Detayı Atlamamak için Her Detayı Not Al!

Ben aklıma gelen her detayı, her fikri not alırım. Teknolojinin bu derece geliştiği günümüzde bu çok kolay bir süreç. Ben Evernote kullanıyorum ve hayatımı en fazla kolaylaştıran uygulama olduğunu söyleyebilirim. Evernote olmadan yaşayamam derecesinde tutku ile bağlıyım. Şahsi bilgisayarım olarak kullandığım Macbook, şahsi telefonum iPhone, iş bilgisayarım Windows işletim sistemi, iş telefonum Samsung olmak üzere tüm cihazlarımda Evernote kurulu. Bu benim yolda yürürken bile not almamı kolaylaştırıyor. Tüm cihazlarda senkronize olduğu için aldığım nota ulaşmam çok kolaylaşıyor. Herkese tavsiye ederim.

Sorun Çözmede Felsefem: Sorunu Parçalara Ayırmak

Şu gerçeği kendimize itiraf edelim; 20 maddelik iş listesinin her biri çok büyük sorun değildir. Eğer öyleyse ya çalıştığımız iş yerinde ve ekip yapımızda bir sorun vardır, ya iş delege etmeyi bilmiyoruzdur, ya da sorunları öteleye öteleye dev bir sorun dağı ile karşı karşıyayızdır. 

Bu blog sayfasını takip eden herkes dijital pazarlama uzmanı olarak çalıştığımı bilir. Bir ekibim yok ama çalıştığım ajanslar ve tedarikçiler ile bir ekip olarak hareket ediyorum. Haliyle iş listemdeki birçok işin çözümü ajanslarımda ve tedarikçilerimdedir. Doğru delegasyon yönetimi yaptığım sürece iş listemde devasa sorunlar birikmez.

İş listem 3 farklı kategoriden oluşur. Yüksek öncelikli, orta öncelikli ve düşük öncelikli işler şeklinde ayrıştırırım. Bu benim sorunu parçalara ayrımada kullandığım yöntemlerden bir tanesidir. Sabahın ilk saatlerinde (yani en verimli çalıştığım saatlerde) yüksek öncelikli işlere odaklanırım. Bu sorunları çözdüğümde aslında günün çok büyük yükünü üzerimden atmış olurum. Öğle arasından sonra çözdüğüm orta öncelikli işlerden sonra günümün geri kalanı nispeten daha sakin geçer. Toplantı randevularımı da buna göre belirlerim. Genelde toplantıları orta öncelikli ve düşük öncelikli işlerimin olduğu saatlere koyarım. Böylelikle çok önemli işlerim sırasında bölünmem. İşlere odaklanmak için de Pomodoro tekniği kullanırım. Böylelikle üst düzey bir verim ile çalışmayı denerim. İtiraf etmem gerekir ki zaman zaman bu disiplinden şaştığım oluyor. Ancak genellikle sadık kalmaya çalışıyorum.

Sorunu Parçalara Ayırmanın En Önemli Zaman Dilimi Öğrencilik Yılları

İtiraf etmeliyim ki yüksek lisans dönemim dışında hiçbir zaman çok başarılı bir öğrenci olmadım. Hatta üniversite öncesinde ortalamanın altında olduğumu da söyleyebilirim. Ancak hayatım boyunca neredeyse hiç ders çalışmadan yüksek lisans mezunu seviyesine kadar geldim. Nasıl mı? Sorunu parçalara ayırarak! 

Ertesi gün kitapta yer alan 100 sayfadan sorumlu olduğumuz bir sınava gireceksek mutlaka sabahlarız. Neden? Çünkü o 100 sayfa hakkında neredeyse hiçbir bilgimiz yoktur. Ben neredeyse hiçbir zaman sabahlamadım! Çünkü sorumlu olduğum 100 sayfayı anlayabilmem için sınav öncesinde zaten 100 günüm vardı. Bu sorunu parçalara ayırdığınız zaman aslında her gün 1 sayfayı okumak ve anlamak size yetecektir. 1 sayfayı oku, okuduğunu düşün, anladığını özetleyeceğin bir not al. 100 günün sonunda elinde kısa kısa notlar ile bir sonraki günkü sınava hazırlanacaksın. Belki sadece birkaç sayfa notu okuyarak geçmişe dönük bilgilerinizi tazeleyeceksiniz.

Kitap Okurken Sorunu Parçalara Ayırma Metodu

Çoğu insan hiçbir şeyden sorumlu olmadığı, kalın kitapları okumaktan ürker. Peki neden? Kitabın kalınlığı hepimizde; “Ya bu kitap nasıl biter?” Çekincesi oluşturur. Bu sadece bir yanlış düşünme biçimidir. Unutmayın; her zaman bir sıfırdan büyüktür. Yeter ki sorunu çözmek isteyin! O kitaptan her gün 10 sayfa bile okusanız bir gün gelir ve o kitap biter. Hiç okumamaktan daha iyi değil midir? 

Aslında koskoca, üniversite bitirmiş insanların kitap okumamasının altında bir miktar da olsa bu çekince yatar. Kitap okumaya vakit bulamıyorum diyen insanlara çok kızarım. Günde 10 sayfa da okuyacak vaktimiz yok mu? Elbette var! Yeter ki niyetimiz olsun. Tekrar ediyorum; bir her zaman sıfırdan büyüktür, 10 sayfa bile okumak hiç okumamaktan değerlidir.

Yaratıcı Sorun Çözme Yöntemi

Yazının burası kişisel deneyimden değil, tamamen bilimsel araştırmalardan. Ancak benim de sonradan öğrendiğim bu yöntemler yolumu bir hayli aydınlattı. 

Bu yöntem hayal gücünü kullanarak soruna yaklaşma ve bir aksiyonla sonuçlandırma sürecidir. Her koşulda uygulanabilen bir süreçtir ve bir defa alışkanlık haline getirildiğinde günlük yaşantımızda alışkanlık haline gelir. Sorun çözmek bir oyundur ve öncelikle bundan keyif almamızı gerektirir. Bu teknikte 2 önemli adım vardır. 

Birinci adım; hayal gücünün yolculuğa çıkmasına izin verilen ve birden fazla sonuca götüren düşüncenin aktif olduğu adımdır. Bu adımın etkin işlev göstermesi için;

• Düşüncelerin yargılanmaması
• Birçok düşüncenin üretilmesi
• Bütün düşüncelerin kabul edilmesi
• Düşünce üretmek için sınırların zorlanması
• Düşüncelerin olgunlaşması için zaman tanınması
• Düşüncelerin birleştirilmesi gerekmektedir.

İkinci adım; seçenek ve düşüncelerin sayısını azaltmak için tek sonuca götüren düşünce işler hale getirilir;

• Acele etmeden, dikkatlice ve planlı düşünülmesi
• Açık ve kesin olunması
• Bir sonraki adıma hazır olmadan geçilmemesi
• Çetin ve güç konuların gözardı edilmemesi
• Yargılamanın olumlu yönde olması
• Amaçtan uzaklaşılmaması gerekir.

Bu adımların detayı ile ilgili bilgi edinmek için şu yazıyı okumanızı öneririm;

https://ustunzekalilar.org/tr/Makaleler/Icerik/205-Yaratici-Problem-Cozme-Teknikleri-Nelerdir

Özetle;

Ne olursa olsun sorunların farkında olmanız, onları hatırlamanız, çözmek için niyetinizin olması ve sorunu parçalara ayırmanız önemli. Eğer tüm bu unsurları bir araya getirirseniz sorunu çözmemeniz için hiçbir neden yoktur. Hem öğrenme hem de iş akışı süreçlerinde uygulayabileceğiniz bu yöntemler sizlere çok büyük katkılar sağlayacaktır.