Dijital Dünyada Otosansür Üzerine

Dijital Dünyada Otosansür Üzerine yazmayı uzun zamandır düşünüyordum. Kısmet RTÜK’ün dijital yayın platformlarını denetleme yetkisinin düzenlenmesi sonrasınaymış. Aslında böyle olması da bir bakıma iyi oldu.

Öncelikle söylemek isterim ki hayatta 2 konuda kendime misyon belirledim. Her fırsatta bu konulara değinirim. Birincisi ve en önemlisi, okuma oranının artması ve toplumun aydınlanması. Her fırsatta çevremdeki insanlara kitap okuma üzerine tavsiyeler veririm.

Genellikle benden daha genç, henüz yolun başında olan insanlara okumanın önemini bol bol anlatırım. Ülkemizde ve Dünya’da okuma oranının artması ile birlikte aydınlanma süreci hızlanacak, bunun sonucunda hayatlarımıza dokunan olumlu yönleri olacak.

İkincisi ise ifade özgürlüğü. İfade özgürlüğü elbette her platformda önemli. Ancak ben bir dijital pazarlama uzmanı olarak dijital dünyaya yoğunlaşıyorum. Örnek vermek gerekirse, çok sık karşılaşılan örnekleri ile bireylerin sosyal medyada siyasi fikir beyan etmeleri sonucunda işlerini kaybetmeleri meselesine oldukça karşıyım.

Sosyal medya kişisel bir alandır ve bireyler burada özgürce görüşlerini paylaşabilirler. Bunun elbette hukuki birtakım sınırları vardır. Ancak hukuki sınırları tartışmak hukukçuların işi. Ben konunun tamamen ifade özgürlüğü anlamında yorumlamasını yapabilirim.

Özgürlük Sınırsız mı Olmalı?

İfade özgürlüğünün de bazı sınırları olmalı elbette! “Başkasının özgürlüğü kısıtlandığı anda sizin özgürlüğünüz biter.” Bu artık klişeleşmiş bir özgürlük sınırı tanımı. Fakat çok doğru bir yaklaşım. Eğer sizin özgürlüğünüzün genişliği başkalarının özgürlüğünü kısıtlıyorsa ya da zarar veriyorsa orada bitmeli!

İfade özgürlüğü demek başkalarına her türlü hakareti yapabilmek, ailesine saldırabilmek, aslı olmayan suçlamalar yapabilmek değildir! İfade özgürlüğü sınırlarına dikkat etmek gerekir.

otosansür
otosansür

Dijital İçerik Üretimi ve İfade Özgürlüğü

Bugün internet platformlarına getirilen RTÜK denetimi tam bir fiyasko. Zira bu platformlarda her yaş grubuna hitap eden, her zevke yönelik içerik bulunuyor. Bu içeriklerin arasında elbette Türkiye’deki Radyo, Televizyon ve Sinema düzenlemeleri ile çelişen taraflar olacaktır.

Ancak internet özgür bir dünya. Herkes istediği içeriğe özgürce ulaşabilmeli. Bu konuda düzenleyici kesinlikle devlet olamaz! Eğer yetişkin olmayan bireyler için bir kısıtlama gerçekleştirilecekse bunu ebeveynler pekâlâ yapabilirler.

Çocuklarımız Üzerinde %100 Kontrol Sağlayabilir miyiz?

Teknolojinin baş döndürücü bir biçimde ilerlemesi ile birlikte erken adaptasyon kabiliyeti çok yüksek olan çocuklarımız bu teknolojilere bizden daha hızlı adapte oluyorlar. Orta gelirli ve üzeri gelire sahip ailelerin çocuklarında tablet sahipliği oranı oldukça yüksek. Ebeveynler ne kadar kontrol etmek isterlerse istesinler çocuklarının tükettikleri içerikler üzerinde tam bir kontrol şansları yok.

Özellikle Youtube çocuklar tarafından çok sık kullanılıyor. Youtube üzerinde birtakım içerikleri kısıtlayabilseniz de Youtube’un denetiminden kaçan, sizin engellediğiniz kategoriler dışında yer alan birtakım içerikler ne yazık ki çocuklarımızın erişimine açık.

Çocuklara Yönelik Youtube Kanalları

Malum son zamanlarda Youtuber olmak gibi bir meslek türedi. İyi içerik üreten Youtuberlar reklam gelirleri ile hayatlarını idame ettirebiliyorlar. Hal böyle olunca Youtube üzerinde de müthiş bir rekabet kendisini göstermeye başladı.

Özellikle çocuklara yönelik içerik üreten kanallar çok fazla izleniyor. 4 yaşındaki kızımdan takip edebildiğim kadarıyla çok renkli, eğlenceli ve ilgi çekici içerikler var. Yine kızımdan gördüğüm üzere “Rüya’nın Çiftliği”, “KızVızVız”, “Fındık Ailesi”, “Hayal Ailesi” vb. kanallar çocuklar tarafından ilgi ile takip ediliyor.

Maddi Durumu İyi Youtuber Aileler

Biz sosyal bilimler alanlarından mezun olanlar ve bu alanda çalışanların birtakım kötü alışkanlıkları var. Karşımıza çıkan her şeyi en derinine kadar sosyolojik bir gözle incelemeyi seviyoruz.

Bu saydığım kanalları incelediğim zaman genellikle maddi durumu iyi aileler olduğunu görüyorum. Kendilerine ya da çocuklarına her türlü ekipmanı sağlayıp, kaliteli çekimler gerçekleştirebiliyorlar. Ayrıca çekimler için satın aldıkları oyuncaklar ya da katıldıkları etkinlikler aşağı yukarı fikir veriyor.

Otosansür Nedir?
Yeri gelmişken otosansür tanımlaması yapmadan geçmemek lazım. İnternet ansiklopedisi Wikipedia otosansür kelimesini şöyle tanımlıyor;

Otosansür, açık bir baskı olmadan, başkalarının hassasiyetlerine saygı göstererek, herhangi bir makamın ve yetkili kurumun engellemesi olmadığı halde, kişinin kendi çalışmalarını sansürleme veya sınıflandırması eylemidir.

İçerik Üretirken Otosansür Konusuna Dikkat Etmek Gerekir

Şimdi durduk yere otosansürü neden tanımladık diyebilirsiniz. Bu yazının asıl konusu olan otosansür hakkında birkaç kelam etmek isterim.

Elbette kaliteli içerik üretmek, bu içerikleri herkesle paylaşmak ve içerikler üzerinden para kazanmak herkesin hakkı. Hiç kimse bu özgürlüğü elimizden alamaz, almamalı!

Ancak içerik üretim sürecinde birtakım sorumluluklarımız olduğunu da görmezden gelmemeliyiz! İşte otosansür tam olarak burada devreye giriyor.

otosansür
otosansür

Yine kızımdan ve çevremdeki birçok çocuktan takip ettiğim üzere Youtube’da izledikleri bu içerikler sonrasında ailelerinden aynı oyuncakları satın almayı ya da aynı etkinliklere katılmayı talep ediyorlar.

Fakat ailenin maddi durumu yeterli değilse ne yazık ki “olmaz!” diyerek geçiştirmek zorunda kalıyor. Bu durum çocuklar üzerinde ciddi psikolojik yaralar bırakır. Toplumda git gide artan gelir adaletsizliğinde geri dönülemez problemler oluşturur. Bunun gelecek dönemlerde sosyolojik birtakım sonuçları mutlaka olacaktır. Bu gelir adaletsizliğine isyan eden bireyler toplumsal patlamalarla tepkisini dışa vuracaktır. Bu kaçınılmaz bir sonuç!

Benim her daim sosyoloji doktorası gibi şarkı sözleri ve klip diye tanımladığım Gazapizm’in Ölüler Dirilerden Çalacak şarkısını dinlemenizi ve klipini izlemenizi öneririm.

Sorumluluklarını Bilerek İçerik Üretmek

Bu içerikleri üreten ailelere sesleniyorum. Lütfen içerisinde yaşadığınız toplumun gerçeklerine uzak kalmayın! Birileri sizin üzerinizden bütün bir mecrayı engellemeden siz sorumluluklarınızı yerine getirin.

Eminim video içerik üretmek için devasa oyuncaklar almadan, herkesin bütçesinin yetemeyeceği etkinliklere katılmaktan daha iyi yollar vardır. Lütfen bu yollara yönelerek tüm toplumumuz çocuklarına doğru örnekler oluşturun. Bizim çocukluğumuzda çok fazla oyuncağa sahip olmadan, arkadaşlarımız ile tüm gün oyun oynadığımız günleri hatırlayın. Çocuklarımıza o günlerin güzelliğini, bir arkadaşın bir oyuncaktan çok daha değerli olduğunu anlatmaya çabalayın!

otosansür

Ayrıca yine bu içeriklerde gördüğümüz üzere çocuklarımıza “Prenses” ya da “Prens” diye hitap ediyoruz. Bu şekilde hitap etmesek bile öyle yaşatmaya çalışıyoruz. İşte işin bu kısmı kendi çocuklarınıza da dokunacaktır. Ben söylemiyorum. Psikologlar söylüyor. Yeni nesildeki en büyük problemlerden bir tanesi kendilerini prenses ya da prens hissetmeleri. Yapmayın! Çocuklarımıza günahtır!

Bugün diğer çocuklar umurunuzda olmayabilir. Ancak sizin çocuğunuz ile diğer çocuklar gelecekte aynı toplumda birlikte yaşayacaklar. Bu konuda yıllar önce bir büyüğüm güzel bir şey söylemişti; “Sen çocuğunu en güzel okullarda okutur, en iyi şekilde yetiştirebilirsin. Ancak bugün görmezden geldiğin bir çocuk yarın tineri çekip senin çocuğunu gasp ederken öldürebilir!” İşte bu yüzden toplumdaki her bir çocuğa karşı sorumluluklarımız var.

Eğer biz kendi otosansürümüzü iyi sağlarsak devlet otoritesine bizim üzerimizde sansür kılıcını sallandırmaması için baskı yapacak gücü bulabiliriz. Aksi halde kontra atağa çıkarken savunmayı güçsüz bırakan bir futbol takımı gibi her an gol yemeğe mahkûm oluruz. Lütfen sorumluluklarımızı yerine getirerek toplum olarak elimizi güçlendirelim.

Click to rate this post!
[Total: 0 Average: 0]

“Dijital Dünyada Otosansür Üzerine” üzerine bir yorum

  1. Güzel bir yazı olmuş Mehmet! Ellerine sağlık. Nerede okuduğumu ya da duyduğumu hatırlamıyorum ancak sevdiğim bir söz var. Bir çocuk değişirse Dünya değişir! Bu söze gerçekten katılıyorum ve çocukların gücüne inanıyorum. Ancak ne yazık ki çocuklar iyi yönde değişmiyor. Günümüz Z kuşağı yetişkinliğe eriştiğinde Dünya nasıl bir hal alacak endişeleniyorum. Yine de umudumu kaybetmek istemiyorum. Umarım bu kadar karmaşanın içerisinden kendini geliştirme becerisine bizim neslimizden daha yatkın bir nesil görürüz. İnternet özgür bir mecra ve kötü, yararsız içerikler kadar yararlıları da var. Sanırım çocukların ilk önce öğrenmesi gereken farkı öğrenmek. Ayrıca dikkatimi çeken bir noktayı da belirtmek isterim. Firefox tarayıcı kullanıyorum ancak yorum yazdıktan sonra Capcha doğrulama kodu Firefox’da görünmüyor. O nedenle Edge üzerinden yazmak zorunda kaldım. İsterseniz bir kontrol edin. İyi geceler…

    Yanıtla

Bir Cevap Yazın

Mehmet Ortaç sitesinden daha fazla şey keşfedin

Okumaya devam etmek ve tüm arşive erişim kazanmak için hemen abone olun.

Okumaya devam et